Tips van Westrom over hervorming ondernemingsraad

Wat doe je als er OR-verkiezingen komen en er niet voldoende kandidaten zijn om alle plaatsen in te vullen? Veel OR’en hebben daarmee te maken. Westrom in Midden-Limburg kiest voor hervorming van de ondernemingsraad. In dit artikel deelt OR-voorzitter Antoon Theijs zijn praktijkervaring en tips voor het hervormen van je OR.

Tekort aan OR-leden

OR-verkiezingen zijn eigenlijk al lang geen verkiezingen meer, constateert OR-voorzitter Antoon Theijs van Westrom. ‘Er waren vaak net genoeg verkiesbare personen om de zetels te verdelen.’ Het is niet het probleem van Westrom alleen: veel organisaties hebben een tekort aan OR-leden. Het kost te veel tijd; de vraagstukken waarover OR’en zich moeten buigen, zijn steeds specialistischer en complexer; medewerkers willen zich niet voor langere tijd verbinden aan een OR – dat zijn enkele redenen waarom steeds minder mensen zin hebben in het OR-lidmaatschap. En dan blijkt ook nog dat in de praktijk lang niet alle leden komen opdagen bij OR-vergaderingen. Wat doe je dan als je als OR medewerkers wel wil laten meepraten over belangrijke ontwikkelingen? De OR van Westrom koos voor een hervorming.

Werkgroepen als krachtig instrument

De nieuwe OR heeft zeven permanente leden die geadviseerd worden door een medewerkersraad. Voor OR-besluiten is een meerderheid nodig van vijf stemmen. De nieuwe OR is een evenredige vertegenwoordiging van divisies en werknemersgroepen. Er komen kiesgroepen voor de verschillende bedrijfsonderdelen. De medewerkersraad bestaat uit medewerkers die op basis van hun kennis en kunde van een bepaald onderwerp worden gevraagd om deel te nemen aan een werkgroep. ‘Dat levert een krachtig instrument op’, zegt Theijs. ‘Voordeel van deze opzet is dat de OR-leden ontlast worden, doordat de werkelijke uitvoering van een advies- of instemmingsaanvraag komt te liggen bij de medewerkersraad. Zo’n werkgroep heeft een van de zeven OR-leden als voorzitter. De werkgroepleden adviseren de OR en lichten hun advies toe aan de OR en bestuurder. Zo krijg je een daadkrachtige OR die optimaler en breder kan functioneren in de organisatie.’

Strategisch meedenken

De OR vindt het logisch en noodzakelijk dat de hij verandert. ‘We moeten een veranderslag maken van een OR die in de zin van de oude WOR een soort politieagent was, naar een OR die meedenkt in het strategisch beleid van Westrom. We tonen onze meerwaarde aan door een kritisch-constructieve sparringpartner te worden van de bestuurder.’

Voordelen van hervorming

De OR ziet veel voordelen in de nieuwe opzet:

De OR heeft meer contactmomenten met de bestuurder en is daardoor meer betrokken bij de organisatiestrategie.
De OR heeft meer regie in het proces van besluitvorming.
Meer medewerkers leren het OR-werk kennen.
Meer medewerkers met de juiste kennis en kunde worden actief betrokken bij belangrijke onderwerpen.
De juiste medewerker zit aan tafel op het juiste moment.
Er is meer transparantie in besluitvorming doordat meer collega’s meedoen.
De inhoud staat centraal.
Medezeggenschap wordt uitdagender en afwisselender.

Tips en advies voor jouw OR

Het hervormingstraject bij Westrom duurde ruim twee jaar, maar nu ligt er dan ook een resultaat waar zowel de OR als de bestuurder blij mee is. ‘Je moet er de tijd voor nemen’, zegt Theijs. Aandacht voor het proces is belangrijk. Daar heeft Theijs wel tips voor. ‘Wees vanaf het begin open, eerlijk, duidelijk en transparant en maak er een vast vergaderpunt van. Samenwerking met de bestuurder is belangrijk voor een goede verstandhouding, dus check hoe die erover denkt. Laat je bijstaan door een onafhankelijke externe adviseur, bijvoorbeeld van SBCM, die verstand van zaken heeft en zowel de OR als de bestuurder kan overtuigen van het nut van de hervorming.’ De hervorming vindt haar beslag in formele aanpassingen van het OR-reglement en OR-convenant.