Medezeggenschap is waardevol, mits het de juiste vorm en inhoud weet te vinden in een telkens veranderende bedrijfscontext. Dat is door vernieuwingen en veranderingen een groeiende uitdaging voor sociale werkbedrijven. Denk aan de instroom van nieuwe doelgroepen, de veranderde rol van sociale werkbedrijven en gedetacheerde medewerkers die elders werken. Maar ook een fusie met een gemeentelijke afdeling werk & inkomen kan vragen om een aanpassing van de medezeggenschap. Tijdens het jaarlijkse MZSW-congres op 12 oktober in Antropia in Driebergen stond de modernisering van medezeggenschap centraal. Ook de veranderende rol van het OR-werk zelf kwam uitvoerig aan bod.
Het congres werd geopend door dagvoorzitter Isaäk Mol, adviseur en trainer medezeggenschap: `We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van een tijdperk.’ Daarom gaan we vandaag aan de slag met vernieuwing en de toekomst van medezeggenschap.
Modernisering van medezeggenschap
Via videoportretten van Pantar, IBN en Drechtwerk konden de ruim 140 aanwezigen kennismaken met modernisering van medezeggenschap. Hoe je medezeggenschap moderniseert, is afhankelijk van de situatie. Zo zagen ze bij Pantar dat de huidige situatie vroeg om een verdere professionalisering van de ondernemingsraad. Door training en focus op het herinrichten en verbeteren van processen, staat er nu een sterkere en efficiëntere ondernemingsraad. Met een duidelijke rolverdeling, beter georganiseerde overleggen en het beter aansturen van commissies bouwen ze een sterke fundering. Bekijk de video van Pantar.
Maatwerk zien we ook bij IBN, waar ze moeite hebben met het vinden van OR-leden. “Er werden zoveel redenen genoemd om niet in de medezeggenschap te gaan. Om de drempel zo laag mogelijk te maken, hebben wij de rol van Meedenker bedacht.” Een Meedenker is geen formeel lid van de OR, maar mag meedenken over bepaalde onderwerpen. Dit zorgt voor meer betrokkenheid en leidt tot een fris en breder geluid. Daarnaast is de rol van Meedenker een mooie tussenstap richting lid worden van de OR. Bekijk de video van IBN.
De nieuwe organisatie Drechtwerk, ontstaan na een fusie tussen Drechtwerk en de voormalig Sociale Dienst Drechtsteden, is op dit moment bezig met het inrichten van de nieuwe medezeggenschap die per 1 januari 2024 moet staan. Welke vorm doet recht aan beide organisaties? Hoe zorg je ervoor dat de eigen identiteit behouden blijft, maar wel past bij de nieuwe situatie? Hoe kies je de juiste juridische vorm? Belangrijke les hierbij is dat het niet zo zeer gaat om de formele kant, maar over het goede gesprek en het ruimte bieden aan elkaars belangen. Bekijk de video van Drechtwerk.
Naar aanleiding van de voorbeelden van vernieuwing in de praktijk, ging Isaäk in gesprek met Yvonne Pot, directeur Kansis: ´In mijn optiek, dienen de kansen van de SW de basis te vormen voor vernieuwing van medezeggenschap. Onze sector moet als vangnet of als springplank dienen zodat meer mensen of goed kunnen landen of verder kunnen komen op de arbeidsmarkt.’
Vervolgens gingen de ruim 140 aanwezige OR-leden van werk- of participatiebedrijven uiteen om verschillende workshops te volgen over vernieuwing van medezeggenschap en over de veranderende inhoud van het OR- werk zelf waarbij de daarvoor benodigde ‘skills’ centraal stonden.
Het congres werd afgesloten door de Dames die Raken met scenes uit de voorstelling: De Kracht van Kwetsbaarheid. Aan de hand van herkenbare situaties werd het publiek meegenomen in de vooroordelen en stigma’s rond psychische kwetsbaarheid en de impact ervan op de werkvloer. Ook werd er stilgestaan hoe je hierover het gesprek kunt ingaan binnen je eigen organisatie.
Vijf workshops uitgelicht
Meedenkers
Tijdens deze workshop gegeven door Rob van Well, voorzitter OR IBN, Harriët Mertens, ambtelijk secretaris OR IBN en Fanny Bikmaz, vice voorzitter OR IBN, werden praktische voorbeelden gegeven over hoe Meedenkers meehelpen om binnen alle lagen en niveaus van de organisatie het goede gesprek te voeren. Van Meedenker tot de OC, OR en uiteindelijk de bestuurder. Aan de hand van voorbeeldcases rond o.a. een protocol en procedure rond verzuim werden de deelnemers meegenomen hoe je medezeggenschap met behulp van Meedenkers kunt vormgeven. Hoe Meedenkers bijdragen aan het bereik binnen alle lagen en zo goede besluitvorming van de directie, draagvlak en betrokkenheid creëren. Bekijk de video van IBN.
Vroeger is voorbij – over de nieuwe rol van bestuurders en de ondernemingsraad
Sociale werkbedrijven worden regionale ontwikkelbedrijven waar in-, door- en uitstroom centraal staan. Dit betekent ook dat de OR-tafel te maken krijgt met andere onderwerpen. Maar ook dat de rol van WOR-bestuurders verandert. Marion van Limpt, algemeen directeur van Senzer en Olaf Fugers, voorzitter OR Senzer, trapte de workshop ‘Vroeger is voorbij’ af door de deelnemers te vragen: Waar sta jij in je communicatie met je bestuurder? Stap je gemakkelijk binnen als je een vraag hebt over een OR onderwerp of is dat juist moeilijk? Zoekt jouw bestuurder regelmatig contact met de OR? En in welke mate krijgt de OR zonder om erom te hoeven vragen podium om vragen te stellen en om eigen standpunten toe te lichten?
De deelnemers gingen op basis van deze vragen in gesprek met elkaar over de nieuwe rol van bestuurders en de ondernemingsraad en wisselden ervaringen uit. Aansluitend werd ingegaan op hoe alle lagen van de organisatie aan de OR-overlegtafel kunnen komen om zo te kunnen bijdragen aan de meest optimale dienstverlening van hun organisaties. Ook werd er stilgestaan bij wat dit vraagt van WOR-bestuurders.
Enkele tips die werden gegeven:
- Zoek naar balans tussen opdracht en belangen van de medewerkers.
- Deel vroegtijdig informatie.
- Stimuleer contacten tussen OR en directieleden/managers, politiek en bestuurders.
- Trek samen op met de OR en zoek samen naar de beste balans om opdracht uit te voeren.
- Luister goed om te horen en te begrijpen.
Gluren bij de buren: Hoe de medezeggenschap vormgeven in een Sociaal Ontwikkelbedrijf?
In deze workshop die gegeven werd door Maurits de Ruiter, trainer/adviseur en Stephany Linthorst, organisatiecoach bij sl-IMPACT, in samenwerking met Jeroen Spruit, algemeen directeur Laborijn, werd ingegaan op de invulling van medezeggenschap in organisaties die naast ambtenaren – ook te maken hebben met verschillende doelgroepen, zoals Wsw-ers, WWB-ers, Wajongers en trajectgangers. Hoe worden de verschillende doelgroepen betrokken bij medezeggenschap en hoe zorg je dat de samenwerking tussen bestuurder en medezeggenschap vorm krijgt?
Aan de hand van de volgende twee stellingen voerde Maurits de Ruiter het gesprek met de deelnemers over de rol van OR binnen de SW:
- Ondernemingsraden in de SW dragen daadwerkelijk bij aan het beter functioneren van de organisatie.
- Door meer gebruik te maken van initiatiefrecht, komt de meerwaarde van ondernemingsraden in de SW beter tot uiting.
Jeroen Spruit vulde aansluitend het onderdeel: Gluren bij de Buren in en nam de aanwezigen mee in zijn presentatie over De kunst van (meer) organisch ontwikkelen. “Ik heb gemerkt in het samenspel met de OR dat het beter gaat als plannen niet van meet af aan al helemaal dichtgetimmerd zijn. Door een heldere koers uit te stippelen, zonder een eindpunt, is er meer ruimte om op een goede manier te overleggen en met elkaar af stemmen,” aldus Jeroen.
Van gelijk hebben naar gelijk krijgen: treffend het woord voeren op het overleg
Johannes Kooistra, trainer en adviseur voor betekenisvolle medezeggenschap bij het CAOP, besprak in zijn presentatie: ‘Binnen zonder kloppen’ de belangrijkste onderdelen van een OR-pitch om kort en krachtig je standpunt over te brengen aan een bestuurder. Hoe zorg je ervoor dat je bestuurder je mening overneemt? Aan bod kwamen thema’s als het creëren van aandacht, het verleiden van de toehoorder, structuur van je verhaal en een grondige voorbereiding. Aansluitend werd er geoefend volgens de drietrap: de binnenkomer (aandacht), de zoektocht naar gemeenschappelijk belang (welwillendheid vergroten) en een call to action om de bestuurder ook echt vervolgstappen te laten zetten naar aanleiding van je pitch.
Zorgen dat je aan tafel zit
Als OR moet je goed voorbereid aan tafel zitten, maar hoe doe je dat? “Onderhandelen aan de overlegtafel vergt goede voorbereiding en is écht keihard werken van te voren,” aldus Trainer en coach Emelda Hendriks. Tijdens een actieve workshop gaf ze de deelnemers uitvoerige tips & tricks.
“Goed onderhandelen betekent problemen oplossen op een efficiënte en vriendelijke manier waarbij de relatie met de andere partij in stand blijft”.
Een aantal tips die Emelda gaf:
- Scheid de mens van het probleem
- Concentreer je op belangen
- Creëer mogelijkheden voordat je een keuze maakt
Presentaties van alle workshops
Tijdens het MZSW-congres konden deelnemers kiezen uit 14 workshops rondom de thema’s. Bekijk de presentaties van de workshops.
- Meedenkers
- Online dialoog – op je eigen moment en plek, samen slimmer!
- Vroeger is voorbij
- Op stap naar nieuwe medezeggenschap
- Dagelijks Bestuur van de OR in veranderende tijden. Een uitdagende taak!
- Pak de werkdruk aan
- Presentatie in gesprek over Sociale Veiligheid
- VGWM met toekomstperspectief
- Van gelijk hebben naar gelijk krijgen voor MZSW
- Zorgen dat je aan tafel zit
- Visievorming en Zichtbaar zijn
Sfeerimpressie MZSW-congres 2023
