‘Medezeggenschap is een recht, geen gunst!’
Herman Westerveld, voorzitter van de OR van Laborijn, vond het niet zo ingewikkeld om via de Ondernemingskamer een besluit van zijn bestuurder onwettig te laten verklaren. Ondernemingsraden zouden dat vaker moeten doen om duidelijk te maken dat bestuurders zich aan de medezeggenschapswet moeten houden, vindt hij.
Een voorgenomen wijziging van twee functies bij Laborijn zou gevolgen hebben voor 15 medewerkers. Een OR-kwestie dus. Terwijl er nog een pilot liep over die functiewijzigingen, vond de bestuurder van Laborijn in december 2019 dat het lang genoeg had geduurd en nam hij het besluit om die wijziging in te voeren. De adviesaanvraag die hij de OR zou sturen na de pilot, kwam er niet.
‘Onwettig besluit’
‘Ik heb geen smoesje. Ik heb het gewoon zo besloten en ik ben mijn afspraak niet nagekomen’, zei hij in alle eerlijkheid tegen de OR. Hij had geluisterd naar de medewerkers die door de functiewijzigingen in een hogere loonschaal zouden komen en zouden vertrekken als het besluit niet snel genomen zou worden. Andere medewerkers zouden mogelijk hun baan kwijtraken door de functiewijzigingen. Westerveld: ‘Je wordt als OR op zo’n manier in je hemd gezet. Als je dat laat passeren, heb je geen positie meer.’ De OR besloot de Ondernemingskamer in te schakelen. ‘We vonden het besluit van de bestuurder onwettig en wilden dat het teruggedraaid zou worden.
Ondernemingskamer
De landelijke Ondernemingskamer is bevoegd om onder meer conflicten tussen een ondernemingsraad en zijn bestuurder te behandelen. ‘Een verzoek aan de Ondernemingskamer om je zaak te behandelen moet je binnen een maand indienen. Je moet daarvoor een advocaat inschakelen die het verzoek schrijft en indient. Wij schakelden begin januari advocaten in die gespecialiseerd zijn in onder meer medezeggenschapsrecht. Daarvoor moesten we de nodige stukken aanleveren: verslagen, brieven, mails.’
Leerpunten
‘Toen kwam een voor ons leerzaam stuk: hebben we alles wel goed vastgelegd, op zo’n manier dat het voor één uitleg vatbaar is? Dat bleek niet altijd het geval. Als ik als voorzitter sommige dingen beter had samengevat in de vergadering, dan had de ambtelijk secretaris het beter kunnen vastleggen. Waar wij dachten dat we een punt hadden, zag de advocaat meteen dat dat niet zo was. Hij zag ook snel wat wél een sterk argument was.
De advocaat hield ons ook voor: ‘De Ondernemingskamer kan het besluit inderdaad terugdraaien, maar de bestuurder kan dan hetzelfde besluit alsnog als voorstel aan jullie voorleggen en er advies over vragen. Jullie advies kan de bestuurder vervolgens gewoon naast zich neerleggen. Dan heeft hij de procedure goed gevolgd, maar hebben jullie nog niet wat je wilt.’ Hij zei ook dat 80% van de aanvragers van een verzoek bij de Ondernemingskamer tot een schikking komt voor de zitting.’
Mediation
De bestuurder kwam er vervolgens ook achter dat hij niet alles goed had vastgelegd. Hij had sommige afspraken niet eens op schrift gezet. Westerveld: ‘Dat schept wel een bepaalde verbondenheid: voor beide partijen was duidelijk dat we dingen hadden laten liggen. Er was al een datum voor de zitting bij de Ondernemingskamer, maar we besloten tot uitstel. We kozen voor mediation om tot een redelijke oplossing te komen. We hebben één gesprek gehad en dat liep positief. Nu kijken we of we tot een afspraak kunnen komen die voor beide partijen aanvaardbaar is. Als we er niet uitkomen, kunnen we de procedure bij de Ondernemingskamer voortzetten en een nieuwe zittingsdatum afspreken.’
Stap naar de Ondernemingskamer
Westerveld heeft gemerkt dat veel ondernemingsraden ervoor terugdeinzen om de Ondernemingskamer in te schakelen. ‘Maar het is eigenlijk niet heel ingewikkeld. Het meeste werk doet de advocaat en daar moet je uiteraard voor betalen. Ik wil die stap eigenlijk wel promoten. Ik ben nu elf jaar actief in medezeggenschap in de SW en ik merk steeds dat ondernemingsraden een goede relatie met de bestuurder heel belangrijk vinden. Ze beschouwen het bijna als een gunst om met de bestuurder te praten. Maar het is geen gunst, medezeggenschap is een recht!
De bestuurder is verantwoordelijk voor de organisatie. Het enige wat wij als OR hebben, is de Wet op de ondernemingsraden. Dus als er dingen gebeuren in de medezeggenschap in de SW die echt niet kunnen, zet dan die stap en pak je recht op medezeggenschap.’